Առաջադրանքներ․

1)Լուծե՛ք համեմատությունը․

ա) 3,5/4,9=1,5/2,1
4,9 x 1,5 : 2,1 = 3,5

բ)1,8/x=0,36/3,2
1,8 x 3,2 = 16

գ)2,7/25=0,135/1,25
2,7 x 1,25 : 25 = 0,135

դ)1:4,2=1,5:6,3
4,2 x 6,3 : 1,5 = 1

ե)1,6:3,8=0,8:1,9
3,8 x 1,9 : 0,8 = 1,6

2)Փիղը 0,7 տոննայով ծանր է գետաձիուց։ Իսկ նրանց ընդհանուր քաշը 8,3 տոննա է։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուրի քաշը։

1)8,3 -0,7 =7,6
2)7,6 : 2 = 3,8

3)Գտե՛ք տրված թվի 27%-ը․

ա)200 = 5

բ)290 = 78,3

գ)45 =12,5

դ)38 = 10,26

4)Հաշվե՛ք հետիոտնի շարժման արագությունը, եթե նա․

ա)2,4 ժամում անցել է 10,8 կմ = 10,8 : 2,4 = 4,5

բ)1,8 ժամում անցել է 9,9 կմ = 9,9 : 1,8 = 5,5

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Խնձորի չրի զանգվածը թարմ խնձորի զանգվածի 25%-ն է։ Որքա՞ն խնձորի չիր կստացվի 200կգ, 360կգ, 4,5տ թարմ խնձորից։

1)200 x 25 : 100 = 50
2)360 x 25 : 100 = 90
3) 4500 x 25 : 100 = 1125

պատ․ 1125

2)Առաջին սենյակի մակերեսը 5,2 մ²-ով մեծ է երկրորդ սենյակի մակերեսից, իսկ նրանց մակերեսների գումարը 34,8 մ² է։ Գտե՛ք յուրաքանչյուր սենյակի մակերեսը։

1)34,8 – 5,2 = 29,6
2)29,6 : 2 = 14,8
3)14,8 + 5,2 = 20

3)Գտե՛ք այն թիվը, որի 27%-ը տրված թիվն է․

ա)540 = 135

բ)300 = 75

գ)243 = 66,75

դ)2727 = 681,75

Առաջադրանքներ․

1)Հաշվե՛ք․

ա)6 : 0,1 =60

բ)7 : 0,001 =7.000

գ)8 : 0,001 =8.000

դ)35 : 0,1 =350

ե)49 : 0,01 =4.900

զ)56 : 0,001 =56.000

2)Հաշվե՛ք․

ա)53,6 : 5,36 =10

բ)5,36 : 0,01 =536

գ)72,34 : 7,234 =10

դ)7,234 : 0,01 =723.4

ե)372,9 : 3,729 =100

զ)3,729 : 0,1 =37.29

3)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա)0,25 : 4 + 15,3 : 5 + 12,4 : 8 + 0,15 : 3 =4.7225

բ)96,7 : 10 + 0,045 : 5 + 140,4 : 12 + 1,53 : 15 =21.481

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Հաշվե՛ք․

ա)1 : 0,2 =5

բ)1 : 0,25 =4

գ)1 : 0,125 =8

դ)1 : 0,4 =2.5

ե)1 : 0,8 =1.25

զ)1 : 0,5 =2

2)Հաշվե՛ք․

ա)48 : 4,8 =10

բ)536 : 5,36 =100

գ)921 : 92,1 =10

դ)39 : 0,39 =100

ե)4 : 0,4 =10

զ)999 : 99,9 =10

3)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա)4,912 : 16 + (18,305 : 7 + 0,0368 : 4) =2.9312

բ)72,492 : 12 + 78,156 : 36 — 120,03 : 15 =0.21

4)Առանց հաշվումներ կատարելու՝ համեմատե՛ք․

ա)19,95 ⋅ 199,6 < 1,995 ⋅ 1996

բ)19,96 ⋅ 1,997 > 199,6 ⋅ 19,97

գ)199,7 ⋅ 199,8 > 1,997 ⋅ 1,998

դ)1,998 ⋅ 199,9 < 1,998 ⋅ 1999

Առաջադրանքներ․

1)Կատարե՛ք բաժանում․

ա)1000 : 0,25 =4,000

բ)169 : 1,3 =130

գ)7920 : 3,6 =2200

դ)1295 : 0,37 =3500

ե)276 : 2,3 =120

զ)10572 : 8,81 =1200

է)888 : 0,37 =2.400

ը)302 : 0,2 =1510

թ)4451 : 44,51 =100

2)Լուծե՛ք հավասարումը․

ա)3,87x=7,74=2

բ)0,32x=0,48=1.5

գ)8,13x=24,6339=3.03

դ)7,25x=9,425=1.3

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Կատարե՛ք բաժանում․

ա)52,3527 : 3,27 =16.01

բ)(-32,8) : (-8,2) =4

գ)25,52 : (-5,5) =  -4.64

դ)(-19,558) : (-7,7) = 2.54

ե)0,1938 : 0,51 =0.38

զ)2,304 : 7,2 =0.32

է)(-0,90216) : 0,14 =  -6.444

ը)(-0,0101) : (-10,1) =0.001

թ)6,858 : (-0,9) =  -7.62

2)Լուծե՛ք հավասարումը․

ա)(-8) ⋅ x = -24

x=3

բ)(-7) ⋅ x = +42

x=-6

գ)(+4) ⋅ x = -72

x=-18

Թիվը (տասնորդական կոտորակը կամ բնական թիվը) տասնորդական կոտորակի վրա բաժանելու համար պետք է՝

1) բաժանելիի և բաժանարարի ստորակետները դեպի աջ տեղափոխել այնքան թվանշաններով, որքան թվանշան կա ստորակետից հետո բաժանարարում
2) եթե բաժանելիում ստորակետից հետո պակասում են թվանշանները, ապա ավելացնում ենք զրոներ

Այս կանոնը կոտորակների հիմնական հատկության հետևանքն է (կոտորակի գիծը պետք է փոխարինել բաժանումով)՝ կոտորակի համարիչն ու հայտարարը կարելի է բազմապատկել զրոյից տարբեր թվով:

Մեր դեպքում բազմապատկում ենք 10,100,1000… թվերով:

Օրինակ

Կարճ կարելի է գրել այսպես՝ 1,5:0,5=15:5=3

1,5 բաժանելիում և 0,5 բաժանարարում ստորակետները տեղափոխում ենք դեպի աջ այնքան թվանշաններով, որքան թվանշաններ կան ստորակետից հետո 0,5 բաժանելիում, այսինքն՝ մեկով:

Կարճ գրում ենք այսպես՝ 0,24:0,06=24:6=4

0,24 բաժանելիում և 0,06 բաժանարարում ստորակետները տեղափոխում ենք դեպի աջ այնքան թվանշաններով, որքան թվանշաններ կան ստորակետից հետո 0,06 բաժանարարում, այսինքն՝ երկու թվանշանով:

Դիտարկենք ևս երկու օրինակ:

Առաջադրանքներ․

1)Կատարե՛ք բաժանում․

ա)40,25 : 2,3 =17.5

բ)4,221 : 0,63 =6.7

գ)30,303 : 33,3 =0.91

դ)9,3456 : 10,62 =0.88

ե)35,601 : 0,01 =3,560.1

զ)0,13464 : 0,396 =0.34

է)14,924 : 0,82 =18.2

ը)788,48 : 1,28 =616

թ)189,1 : 0,305 =620

ժ)13,536 : 0,423 =32

ժա)0,001 : 0,2 =0.005

ժբ)10,74197 : 87,05 =0.1234

2)Ուղղանկյան երկարությունը 26,53 դմ է, իսկ մակերեսը 465,8668 դմ² է։ Գտե՛ք ուղղանկյան լայնությունը։

17,56

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Կատարե՛ք բաժանում․

ա)8,368 : 2 =4.184

բ)17,024 : 4 =4.256

գ)0,0225 : 15 =0.0015

դ)10,5 : 7 =1.5

ե)6,25 : 125 =0.05

զ)10,08 : 24 =0.42

է)11,223 : 3 =3.741

ը)374,17 : 31 =12.07

թ)13,041 : 23 =0.567

2)Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք համեմատման համապատասխան նշանը, որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն․

ա)1234 : 26 > 12,34 : 26

բ)741 : 9,4 > 74,1 : 9,4

գ)0,1901 : 2 < 1901 : 2

դ)7,26 : 5,17 < 7260 : 5,17

1182. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 52,3527 ։ 3,27 ,=16.01

բ) (–32,8) ։ (–8,2) ,=4

գ) 25,52 ։ (–5,5) ,=4.64

 դ) (–19,558) ։ (–7,7) ,= 2.54

ե) 0,1938 ։ 0,51 ,=0.38

զ) 2,304 ։ 7,2 , =0.32

է) (–0,90216) ։ 0,14 ,=6.444

ը) (–0,0101) ։(–10,1) , =0.001

թ) 6,858 ։ (–0,9) ։=7.62